پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته مهندسی کشاورزی، علوم و صنایع غذایی گرایش تکنولوژی مواد غذایی

عنوان

بررسی تاثیر حلالهای مختلف بر استخراج ترکیبات فنولیک از گیاه زولنگ و مقایسه فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره های حاصل

استاد راهنما

دکتر علیرضا صادقی ماهونک

استاد مشاور

دکتر مرضیه بلندی

تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
فهرست
عنوان

چکیده .1.
فصل اول: مقدمه وکلیات
1- مقدمه وکلیات3.

1-1- اهمیت گیاهان دارویی. 3.

1-2- گیاه شناسی زولنگ. 5.

1-3- کاربرد گونه­های مختلف ارنجیوم 8.

1-4- آنتی­اکسیدان­ها. 10.

1-5- تقسیم ­بندی کلی آنتی­اکسیدان­ها. 13.

1-6- آنتی­اکسیدان­های مورد استفاده در مواد غذایی. 13.
1-6-1- آنتی­اکسیدان­های سنتزی. 13.

1-6-2- آنتی اکسیدان های طبیعی 15.

1-6-2-1- ترکیبات فنولی 16.

1-6-2-2- کاروتنوئیدها 20.

1-6-2-3- اسید آسکوربیک (ویتامین C) 21.

1-6-2-4- توکوفرول­ها و توکوتری­انول­ها. 22.

1-6-2-5- تانن­ها. 22.

1-6-2-6- آنزیم­های آنتی­اکسیدانی. 23.

1-6-2-7- اسید لیپوئیک و گلوتاتیون­ها 23.

1-7- فرضیه ­ها. 24.

1-8- اهداف 24.

فصل دوم: مرور منابع
2- مروری بر تحقیقات انجام شده. 26.
2-1- استخراج ترکیبات فنولی از منابع گیاهی 26.                                                                  2-2-ارزیابی فعالیت آنتی­اکسیدانی ترکیبات فنولی 30.

فهرست
عنوان                                                                                        صفحه
فصل سوم: مواد و روش­ها
3- مواد و روش­ها 36.
3-1- مواد و دستگاه‌ها. 36.

3-1-1- مواد اولیه 36.

3-1-2- مواد شیمیایی 36.

3-1-3-دستگاه‌ها و لوازم مصرفی 37.

3-2- آزمون­های شیمیایی. 38
3-2-1- اندازه ­گیری رطوبت 38
3-2-2- اندازه ­گیری خاکستر 39.
3-2-3- اندازه ­گیری فیبرخام. 39
3-2-4- اندازه ­گیری پروتئین. 40
3-2-5-اندازه گیری چربی 41
3-3- استخراج عصاره گیاه به روش سنتی (غرقابی). 41
3-4- اندازه ­گیری ترکیبات فیتوشیمیایی. 42
3-4-1- اندازه ­گیری محتوای کلروفیل و کاروتنوئید کل. 42
3-4-2- اندازه ­گیری ترکیبات فنولی کل. 43
3-4-3- اندازه‌گیری ترکیبات فلاونوئیدی کل. 44
3-4-4- محاسبه بازده استخراج. 44
3-5- ارزیابی فعالیت آنتی‌اکسیدانی 44
3-5-1- ارزیابی فعالیت مهار رادیکال آزاد DPPH 44
3-5-2- ارزیابی فعالیت آنتی‌اکسیدانی عصاره‌ها به روش ظرفیت آنتی‌اکسیدانی کل. 45
3-5-3- ارزیابی فعالیت آنتی‌اکسیدانی عصاره‌‌ها به روش قدرت احیاء‌کنندگی 46
3-6- تجزیه و تحلیل آماری 47
فصل چهارم: نتایج و بحث
4- نتایج و بحث. 49
4-1- ترکیبات شیمیایی 49
فهرست
عنوان                                                                                            صفحه
4-2- مقدار کل ترکیبات کلروفیل، کاروتنوئید . 49
4-3- مقدار کل ترکیبات فنولی. 50
4-4- مقدار کل ترکیبات فلاونوئیدی 57
4-5- ارزیابی فعالیت ضدرادیکالی، آنتی­اکسیدانی و قدرت احیاءکنندگی عصاره­های زولنگ. 59
4-5-1- توانائی مهار رادیکال­های DPPH. 59
4-5-2- ظرفیت آنتی اکسیدانی کل 66
4-5-3- قدرت احیاء­کنندگی. 71
فصل پنجم: نتیجه ­گیری کلی و پیشنهادات
5- نتیجه گیری کلی و پیشنهادات 78
5-1- نتیجه ­گیری کلی 78
5-2- پیشنهادات 79
5-2-1- پیشنهادات پژوهشی و اجرایی 79
فهرست منابع 81
چکیده انگلیسی 91
چکیده
زولنگ سبزی خوراکی از خانواده آپیاسه و جنس ارنجیوم است که در نواحی جنگلی شمال کشور به وفور یافت می­شود. هدف از این پژوهش، بهینه­سازی استخراج ترکیبات فنولی کل از سبزی محلی زولنگ به روش استخراج غرقابی با سه حلال مختلف (استون، متانول و اتانول)، در دو غلظت متفاوت (50 درصد و 80 درصد)، در دو سطح دمایی (25 و 50 درجه سانتیگراد) و در طی زمان 24 ساعت بود. مقدار فنول کل عصاره­ها توسط روش فولین سیوکالتو سنجش و بر اساس میلی­گرم گالیک اسید بر گرم عصاره بیان گردید. بیشترین میزان فنول کل در کلیه عصاره­ها، در غلظت 80 درصد و دمای 25 درجه سانتیگراد استخراج گردید که میزان فنول کل عصاره­های استونی، اتانولی و متانولی به ترتیب 80/23، 85/25و36/26 میلی­گرم گالیک اسید بر گرم عصاره بود(05/0 > P). در شرایط بهینه استخراج، میزان فلاونوئید کل عصاره­ها نیز به ترتیب 77/12، 17/13 و 73/17 میلی­گرم کوئرستین بر گرم عصاره اندازه ­گیری شد. سپس فعالیت آنتی­اکسیدانی عصاره­های فنولی مختلف و نیز آنتی­اکسیدان سنتزی BHT با آزمون های مهار رادیکال­های آزاد DPPH، ظرفیت آنتی­اکسیدانی کل و قدرت احیاءکنندگی مورد بررسی قرار گرفت. تمامی عصاره­ها فعالیت آنتی­اکسیدانی وابسته به غلظت را نشان دادند. در بین عصاره­های فنولی زولنگ در هر سه آزمون ارزیابی ظرفیت آنتی­اکسیدانی، عصاره­ی متانولی بالاترین فعالیت ضدرادیکالی و آنتی­اکسیدانی را به خود اختصاص داد. این عصاره تنها در آزمون ظرفیت آنتی­اکسیدانی کل کمترین میزان ₅₀EC (96 میکروگرم در میلی­لیتر) را نسبت به آنتی­اکسیدان سنتزی BHT (22/140 میکروگرم در میلی­لیتر) دارا بود و از این نظر قابل رقابت با آنتی­اکسیدان سنتزی BHT بود (05/0 > P). در این آزمون در غلظت­های 50 و 100 میکروگرم در میلی­لیتر عصاره­های زولنگ بیشترین فعالیت آنتی­اکسیدانی را داشتند. با توجه به مطالب بیان شده، می­توان گیاه محلی زولنگ را به عنوان منبع جدید و بالقوه­ای از ترکیبات فنولی و آنتی­اکسیدان­های طبیعی معرفی و در فرمولاسیون مواد غذایی استفاده نمود.
واژه­های کلیدی: ترکیبات فنولی، سبزی زولنگ، فعالیت آنتی­اکسیدانی، قدرت احیاءکنندگی، DPPH.
مقدمه
1-1- اهمیت گیاهان دارویی
مواد موثره ترکیباتی هستند که در برخی گیاهان ساخته می شوند و تاثیر فیزیولوژیکی بر پیکر موجودات زنده بر جا می­گذارند. این گیاهان برای مداوای برخی از بیماری­ها مورد استفاده قرار می­گیرند. مواد فعال مذکور در طی یک سلسله فرایند­های ویژه و پیچیده بیوشیمیایی، به مقدار بسیار کم- معمولاً کمتر از وزن خشک گیاه ساخته می­شوند و به متابولیتهای ثانوی نیز معروفند. کاشت، داشت و برداشت گیاهان دارویی، صرفاً به خاطر استفاده از مواد موثره آنها صورت می­گیرد. اساسا از گیاهان حاوی مواد موثره استفاده­های مختلفی به عمل می آید و این گیاهان به سه گروه اصلی شامل: گیاهان دارویی، گیاهان ادویه­ای و گیاهان عطری طبقه ­بندی می­شوند. گاهی اوقات از یک گیاه به تنهایی می­توان هر سه استفاده را نمود (امید بیگی، 1384).